Kościół ewangelicki im. Marcina Lutra w Bielsku-Białej

Miejscowość:
Bielsko-Biała
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

W XVIII wieku Biała znajdowała się na południowo-zachodnich krańcach Rzeczypospolitej. Będąc od niedawna miastem, przyciągała przedsiębiorczych ewangelików, którzy na sąsiednim Śląsku Cieszyńskim nie mieli swobody wyznawania swojej wiary, a także stawiania własnych świątyń. Kiedy po układach rozbiorowych z 1772 roku i po patencie tolerancyjnym z 1781 pojawiła się możliwość budowy kościoła – szybko szansę wykorzystali. W latach 1792-1798 powstała elegancka, klasycystyczna budowla, która do dziś jest ozdobą Bielska-Białej.

Historia kościoła ewangelickiego

Biała jest młodszą, polską siostrą śląskiego Bielska. Od połowy XVI wieku rozwijała się jako wioska starostwa lipnickiego, granicząc przez rzekę Białą z zamożnym miastem. Po wojnie 30-letniej zaroiło się w niej od protestantów, którzy uciekali przed prześladowaniami w monarchii Habsburgów; dzięki nim rozkwitło tutaj sukiennictwo. Wioska dorabiała się, by w roku 1723 otrzymać prawa miejskie. W wyniku pierwszego rozbioru Polski Biała stała się największym skupiskiem protestantów w austriackiej już Galicji. Jednak prawie do końca XVIII wieku bialscy protestanci nie mogli wznieść własnej świątyni. Co prawda układ rozbiorowy gwarantował im swobodę wyznania, ale dopiero cesarski patent tolerancyjny (z 1781 roku) przesądził o budowie zboru. Biała stała się jednym z siedmiu galicyjskich miast, które otrzymały pozwolenie na postawienie murowanego kościoła razem z dzwonnicą (po sąsiedzku, na Śląsku Cieszyńskim, długo jeszcze nie wolno było wznosić ewangelikom wież kościelnych). Prawie natychmiast powstała drewniana sala modlitw.

Charakterystyka kościoła

W 1792 roku zaczęto stawianie budowli murowanej, według projektu inżyniera okręgu myślenickiego, Breuninga. Zastosował on rzadkie na tym terenie rozwiązanie wnętrza z emporami wzdłuż ścian bocznych. W 1798 roku dostojną, klasycystyczną świątynię oddano wiernym do użytku. W XIX wieku wnętrze kościoła ozdobiono również w stylu spokojnego klasycyzmu. Ołtarz w 1835 roku wykonał krakowski rzeźbiarz Joachim Kornecki. Uwagę przykuwają naturalnej wielkości postacie czterech ewangelistów. Wykonano je z drewna, a wyglądają jak alabastrowe. W centrum umieszczono obraz „Jezus w Ogrojcu”. Z ołtarzem doskonale komponuje się chrzcielnica z 1817 roku oraz ambona w kształcie łodzi, z roku 1833. W połowie stulecia zainstalowano organy, wykonane w opawskiej firmie Karola Kuttlera. W pobliżu świątyni warto odnaleźć tzw. starą szkołę (1782 r.) oraz nową szkołę (1870). Przy ulicy Piłsudskiego zachował się cmentarz z najstarszym w Bielsku-Białej nagrobkiem - pastora Jana Mizi - z 1801 roku.

Wyświetlenia:  287
Lokalizacja:

Ul. Staszica 2
43-300 Bielsko-Biała
Gmina: Bielsko-Biała
Powiat: Bielsko-Biała


Region turystyczny: 
Beskidy i Śląsk Cieszyński
Lokalizacja: 
W mieście
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Kontakt:
Telefon: +48 338 229 372

Strona internetowa: http://www.biala.luteranie.pl/
Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytki sakralne

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Brenna
2024-12-30
14.83 km
zapraszamy do Hotelu Kotarz Spa & Wellness
Brenna
2024-12-31
14.95 km
Zapraszamy na Zabawę Sylwesrtową w Brennej
Brenna
2024-12-26
15.07 km
Szczepanówka - zabawa taneczna jak za dawnych lat
Brenna
2024-12-21
15.09 km
Zapraszamy na Połaźniczki - warsztaty w Brennej
Brenna
2024-12-21
15.09 km
Zapraszamy na Szczodry Czas - Dom Niezwykłych Opowieści w Brennej
W pobliżu
Bielsko-Biała
0.14 km
Bielsko-Biała
0.15 km
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Bielsko-Biała
0.25 km
Bielsko-Biała
0.55 km
Bielsko-Biała
0.59 km
Bielsko-Biała
0.67 km
Bielsko-Biała
0.74 km
Gastronomia w pobliżu
Bielsko-Biała
0.04 km
Bielsko-Biała
0.15 km
Bielsko-Biała
0.16 km
Bielsko-Biała
0.19 km
Bielsko-Biała
0.32 km