Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera w Jaworznie położony jest w niecce dawnego kamieniołomu wapieni triasowych Sodowa Góra. Obejmuje obszar zrewitalizowanego, nieczynnego kamieniołomu wapieni triasowych. Dzięki dawnej eksploatacji wapieni obecnie można zapoznać się z geologiczną przeszłością okolic Jaworzna. W ścianach i na dnie wyrobiska zapisana została historia triasowego morza sprzed około 230 milionów lat. Świadectwem jego obecności są m.in. wapienie krynoidowe i faliste, liczne skamieniałości fauny triasowej: szkarłupni, mięczaków, głowonogów, ryb. W trakcie wykopalisk odnaleziono również fragmenty szkieletów gadów, spośród których najważniejszym i jednocześnie niezwykłym paleontologicznym odkryciem jest notozaur – drapieżny gad zaliczany do prymitywnych płetwojaszczurów. Ciekawostką geologiczną tego obszaru są nie tylko skamieniałości, ale także różne struktury geologiczne – specyficzne układy warstw skalnych świadczące o dynamicznych procesach kształtujących powierzchnię ziemi i zachodzących tu w przeszłości (np. wstrząsach sejsmicznych), a także o transgresji morza triasowego. Zapis działalności potężnych tropikalnych huraganów stanowi odsłonięcie fragmentu pofalowanego dna morskiego, w postaci tzw. megariplemarków, będących efektem falowania morskiego, typowego dla schyłkowej fazy sztormu.
![]()
Geosfera, fot. CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. CDPGŚ
Oprócz części abiotycznej niezwykle istotna w Geosferze jest także szata roślinna. Poza roślinnością ukształtowaną przez człowieka (posadzono tu aż czterdzieści dwa tysiące roślin), na obszarze zachowały się układy o charakterze półnaturalnym, takie jak fragmenty łąk ze storczykami i innymi roślinami chronionymi. W założeniach funkcjonowania Geosfery położono nacisk na pokazanie nierozerwalnej więzi pomiędzy wszystkimi elementami środowiska przyrodniczego, a także ciągłych przemian świata roślin i zwierząt.
Ze względu na dużą wartość przyrodniczą, a jednocześnie poznawczą oraz edukacyjną tego obszaru utworzono Ośrodek Edukacji Ekologiczno-Geologicznej GEOsfera z pawilonem dydaktycznym, w którym prowadzone są zajęcia tematyczne z zakresu geologii, botaniki lub geografii.
Wstęp na teren Ośrodka jest bezpłatny. Całodobowe oświetlenie obiektu umożliwia wejście na jego teren bez ograniczeń czasowych. Na terenie Ośrodka znajdują się tablice z opisami kolekcji roślinnych ogrodu sensorycznego w języku Braille'a.
![]()
Geosfera, fot. CDPGS
![]()
Geosfera, fot. CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
![]()
Geosfera, fot. Agata Kloczkowska, CDPGŚ
