Układ urbanistyczny socrealistycznego centrum Tychów

Miejscowość:
Tychy
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Tychy są 130-tysięcznym miastem, położonym w południowej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Początki Tychów sięgają końca średniowiecza – pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z XV wieku. Wkrótce w miejscowości zbudowano kościół pod wezwaniem św. Marii Magdaleny, a w wieku XVII właściciele tych terenów – panowie pszczyńscy – uruchomili tutaj znany do dziś browar. Tychy w niewielkim stopniu odczuły XIX-wieczny śląski rozwój przemysłowy, chociaż poprowadzono przez nie linię kolejową i działała tu fabryka celulozy i dwa browary. W okresie międzywojennym Tychy uczyniono gminą wiejską na prawach miejskich. Wielkie zmiany nadeszły po II wojnie światowej wraz z nowymi, komunistycznymi władzami Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W 1950 roku podjęto decyzję o rozbudowie Tychów - wpierw do rozmiarów ośrodka 30-tysięcznego, a później – ponad 100-tysięcznego. Jednocześnie, z dniem 1 stycznia 1951 roku, Tychy stały się pełnoprawnym miastem.

Osiedle w Tychach

W 1951 roku ruszyła budowa pierwszego osiedla, które (podobnie jak podkrakowska Nowa Huta) miało być wcieleniem socjalistycznych ideałów. Projekt urbanistyczno-architektoniczny przygotował profesor Tadeusz Todorowski z Politechniki Śląskiej. Na miejsce budowy wybrano tereny dawnego folwarku, rozciągające się pomiędzy starymi Tychami a dworcem kolejowym. Osiedle „A”, bo taką otrzymało nazwę, ma kształt prostokąta, który regularnie zabudowano blokami wzdłuż dwóch osi, przecinających się pośrodku, w miejscu, zwanym obecnie placem św. Anny, a dawniej – placem Wincentego Pstrowskiego (przodownik pracy w czasach stalinowskich). Wielorodzinne domy wzniesiono z cegły.

Osiedle „A” jest wręcz wzorowym odzwierciedleniem ideałów socrealizmu. W architekturze i detalach architektonicznych częste są odwołania historyczne (zwłaszcza do renesansu) w postaci arkad czy attyk. Liczne są rzeźby, płaskorzeźby i sgraffita, a wejścia do domów zdobią plakiety z wizerunkami zwierząt. Jednak najsłynniejszą rzeźbą jest (ustawiona od strony dawnej ulicy Lenina, a obecnie Andersa) kamienna figura robotnicy, z kielnią w jednej ręce i makietą domu w drugiej.

Plac św. Anny

Na placu św. Anny zbudowano także żłobek, przedszkola, szkoły, przychodnię i sklepy. Południową pierzeję placu zamyka okazały gmach domu kultury „Górnik”. W następnych dziesięcioleciach Tychy rozbudowano w kierunku południowym, realizując projekt powszechnie nazywany Nowymi Tychami. Tam również zastosowano wiele nowatorskich rozwiązań.

Wyświetlenia:  104
Lokalizacja:

Ul. plac św. Anny
Tychy
Gmina: Tychy
Powiat: Tychy


Region turystyczny: 
Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia
Lokalizacja: 
W mieście, W centrum miasta
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 0.0 (Oddano 0 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
KML
GPX
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Katowice
2023-10-15
14.46 km
Pałac Młodzieży w Katowicach zaprasza 15 października o godzinie 16:00 i 19:00 na spektakl pt. Damski Biznes.
Katowice
2023-06-22
15.35 km
Rewolucjonista, jeden z najważniejszych, najbardziej wpływowych i utalentowanych MC wszech czasów — Rakim, wystąpi na dwóch koncertach w Polsce. 21 czerwca w Warszawie, w klubie Progresja i dzień później, 22 czerwca w Katowicach, w klubie P23 w Fabryce Porcelany zapraszamy!
Katowice
2023-05-29
15.43 km
Przez trzy dni maja najważniejsi przedstawiciele tour operatorów i meeting plannerów w kraju będą poznawać region podczas pierwszego study touru organizowanego przez Silesia Convention Bureau. To nadal najskuteczniejszy sposób zaprezentowania potencjału destynacji.
Katowice
2022-12-10
15.60 km
Galeria Szyb Wilson zaprasza na wystawę Joanny Wilaszek - Historia Magicznego Wejścia, która dostępna jest dla zwiedzających od grudnia 2022 do 10 czerwca 2023.
Katowice
2023-05-16
15.73 km
Cykl dedykowany Fryderykowi Chopinowi, którego twórczość Jerzy Duda-Gracz szczególnie cenił i ukochał, jest wyjątkowy – to jedyne na świecie tak monumentalne dzieło malarskie inspirowane nie tylko utworami powszechnie znanymi, ale również zaginionymi – opisywanymi w listach czy literaturze.
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Tychy
0.79 km
Tychy
1.44 km
Tychy
1.58 km
Gastronomia w pobliżu
Tychy
0.22 km
Tychy
1.79 km