Toszek należy do najstarszych miejscowości na Górnym Śląsku. Również jego dzieje kościelne są bardzo długie. W źródłach, pochodzących z początku XIII wieku, znajdują się informacje o tajemniczym, toszeckim kościele pod wezwaniem św. Piotra. Prawdopodobnie już w XII stuleciu istniał tu więc jakiś drewniany budynek sakralny. Opiekowali się nim początkowo wrocławscy premonstratensi, a później księża diecezjalni. W XIV wieku Toszek był siedzibą dekanatu, do którego należało 21 parafii. Świątynia ta została zniszczona przez husytów w połowie XV wieku.
W 1456 roku, na miejscu spalonego kościółka, stanęła solidna, murowana świątynia, utrzymana w stylu gotyckim. Działo się to za panowania księcia toszeckiego, Przemysława IV. Przy kościele, z myślą o podążających przez miasto kupcach, wzniesiono kaplicę św. Mikołaja. Istniał tu również cmentarz i szkoła parafialna. O wystroju kościoła w XVII wieku ciekawie pisze ówczesny wizytator parafii: „W środku małego chóru, przed głównym ołtarzem, znajduje się nagrobny pomnik (mauzoleum) toszeckiego księcia, przeszkadzający klęczącym”.
Kształt kościoła, który dzisiaj oglądamy, to efekt przebudowy dokonanej w latach 1713-1718. Dużą część jej kosztów wziął na siebie właściciel Toszka - baron Jan Dietrich von Peterswaldski. Budynek nabrał wówczas cech barokowych.
Kościół składa się z wieży na rzucie kwadratu, zwieńczonej blaszanym, ostrosłupowym hełmem, nawy głównej i wąskich naw bocznych oraz trójbocznie zamkniętego prezbiterium. Lożę kolatorską umieszczono nad zakrystią. Nad dachem wznosi się zgrabna sygnaturka w formie latarni z osadzonym na niej cebulastym hełmem. W środku na szczególną uwagę zasługują bogato zdobione barokowe ołtarze i ambona – dzieło Matthiasa Weissmanna z Frydka. W ołtarzu bocznym, znajdującym się w lewej nawie, odnajdziemy uznawany za cudowny obraz Matki Bożej Toszeckiej. To kopia XVI-wiecznego dzieła Łukasza Cranacha Starszego.
W toszeckim kościele już w XV wieku założono Bractwo Najświętszego Sakramentu, a w XVIII stuleciu – Bractwo Najświętszego Serca Pana Jezusa.
