Historia 4 Pułku Strzelców Podhalańskich związana jest jeszcze z oddziałami, które pod różnymi nazwami formowane były u schyłku I wojny we Włoszech i we Francji. Powstał wówczas m.in. 19 Pułk Strzelców Polskich, który po przybyciu do Polski przemianowany został na 19 Pułk Strzelców Pieszych. 1 września 1919 r. oddział zmienił nazwę na 143 Pułk Strzelców Kresowych, a 1 marca 1920 - ostatecznie na 4 Pułk Strzelców Podhalańskich. W 1919 r. pułk brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, a następnie w wojnie polsko-bolszewickiej w 1920, uczestnicząc m.in. w bitwach pod Szelechowem, Wołkowińcem-Barem, Indurą oraz Obuchowem. Od listopada 1920 roku stacjonował on w Cieszynie. W 1924 mieszkańcy powiatu cieszyńskiego uroczyście wręczyli pułkowi ufundowany przez siebie sztandar. Święto jednostki obchodzone było 26 września, w rocznicę bitwy pod Obuchowem. W 1925 roku ekipa cieszyńskich strzelców zdobyła I miejsce w zawodach strzeleckich o mistrzostwo Dowództwa Okręgu Korpusu V w Krakowie oraz mistrzostwo Wojska Polskiego na zawodach w starym Samborze. Podczas kampanii obronnej 1939 roku pułk walczył w składzie 21 Dywizji Piechoty Górskiej. Po ciężkich walkach w rejonie Cieszyna i Bielska, a następnie Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Bochni, żołnierze pułku znaleźli się nad Sanem, gdzie bronili w dniach 10 i 11 września linii rzeki w rejonie Leżajska i Krzeszowa, wkrótce wycofując się na południowy wschód, na teren województwa lwowskiego. Pułk, który w połowie września walczył pod Duchowem oraz w rejonie Dzikowa Nowego, został wówczas częściowo rozbity. Formalnie przestał istnieć 16 września. Część żołnierzy dostała się do niewoli, część weszła w skład innych jednostek. 22 września blisko 100 żołnierzy zostało przez Niemców oraz ukraińskich nacjonalistów spalonych żywcem we wsi Urycz, co stanowiło jedną z okrutniejszych zbrodni popełnionych we wrześniu 1939. Muzeum zostało uroczyście otwarte 16 lutego 2008 roku. Przy placówce działa grupa rekonstrukcji historycznej, która przy różnych okazjach prezentuje umundurowanie i wyposażenie 4 PSP.

Pomysł utworzenia muzeum gromadzącego i prezentującego historię polskiego pożarnictwa, pojawił się już na początku ubiegłego stulecia. Pierwszy dział pożarniczy powstał w Łowiczu, w tamtejszym Muzeum Starożytności i Pamiątek Historycznych; istniał do 1939 roku. Po II wojnie światowej zbiory pożarnicze posiadało wiele niedużych izb muzealnych. Wreszcie, w roku 1974, mysłowiczanie postanowili zorganizować muzeum na Górnym Śląsku. Jednym z powodów była długa tradycja funkcjonowania miejscowej ochotniczej straży pożarnej, powołanej do życia już w roku 1864! Muzeum otwarło podwoje w roku 1975. Do nowej siedziby, w dzielnicy Słupna, przeniosło się w 1991. Wkrótce zostało włączone w struktury Państwowej Straży Pożarnej. W roku 1995 oddziałem zamiejscowym Centralnego Muzeum Pożarnictwa zostało Wielkopolskie Muzeum Pożarnictwa w Rakoniewicach. Ekspozycja muzeum jest bardzo bogata. Pięknie prezentuje się kolekcja samochodów pożarniczych, zarówno zagranicznych, jak i polskich. Najstarszym pojazdem jest Benz–Gaggenau z 1913 roku, a niewiele młodsza jest pochodząca z 1927 roku autodrabina Magirus. Niezwykle wartościowe są zbiory sikawek konnych i ręcznych, konnych wozów pogotowia, drabin i motopomp. Wyjątkowym zabytkiem jest sikawka z 1717 roku, wykonana w opactwie cysterskim w Henrykowie. Poza sprzętem pożarniczym, w muzeum możemy zobaczyć strażackie mundury, hełmy oraz zbiory dokumentów i fotografii. Nie zabrakło także miejsca na prezentację sylwetek ludzi zasłużonych dla polskiego pożarnictwa oraz wielkich fotografii najstarszych straży pożarnych na Śląsku. Muzeum zaprasza również na wystawy czasowe. Centralne Muzeum Pożarnictwa w Mysłowicach znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego.

Na historię współczesnego Chorzowa składają się dzieje wielu miejscowości, które przez stulecia wiodły samodzielny żywot. Nazwa miasta pochodzi od najstarszej na tym terenie osady – Chorzowa, ale olbrzymie znaczenie dla jego rozwoju miały również sąsiednie Wielkie Hajduki, a przede wszystkim Królewska Huta. W 1922 roku obszar dzisiejszego Chorzowa został objęty granicami odrodzonej Polski. Odrębnie funkcjonowały wówczas wspomniane wyżej miejscowości, z których Królewska Huta mogła się pochwalić prawami miejskimi. Miasto to zamieszkiwali wtedy zarówno Niemcy, jak i Polacy oraz Żydzi. W połowie lat 20. pojawiła się inicjatywa budowy Miejskiego Domu Ludowego, w którym przywiązani do polskości mieszkańcy mogliby kultywować własne tradycje. W 1926 roku ogłoszono konkurs architektoniczny. Nagrodę 1-szą zdobyła praca Tadeusza Michejdy, a 2-gą – Lucjana Sikorskiego. Ostatecznie ci dwaj katowiccy architekci połączyli siły i razem opracowali projekt, na który składała się kilkuczęściowa budowla w stylu modernistycznym. Realizacja inwestycji przypadła na trudne lata światowego kryzysu gospodarczego, dlatego mieszkańcy Królewskiej Huty mogli liczyć tylko na siebie. I to właśnie dzięki ich własnym pieniądzom, w 1934 roku otwarto pierwszy z planowanych kilku gmachów Domu Ludowego. Jego ozdobą była efektowna sala teatralna. Natychmiast po inauguracji zaczęła ona tętnić życiem. Na deskach teatru występowały ówczesne gwiazdy - np. Hanka Ordonówna, Loda Halama czy Szczepcio i Tońcio. Również po II wojnie światowej impresaryjny Teatr Miejski prezentował chorzowianom bardzo urozmaicony repertuar. W 1939 roku otwarto kolejny gmach Domu Ludowego - lewe skrzydło z biblioteką, czytelnią, salami zebrań itp. Wybuch wojny uniemożliwił powstanie największej kubaturowo części obiektu - skrzydła prawego. Współczesna historia obiektu zaczęła się w 2008 roku, tuż po zakończeniu generalnego remontu. Chorzowskie Centrum Kultury należy do najprężniejszych instytucji kulturalnych w mieście.

Brynek jest niedużą wioską, położoną w sąsiedztwie Tworoga, przy drodze z Tarnowskich Gór do Lublińca. Źródła historyczne po raz pierwszy wspominają o osadzie w XVI wieku. Później należała ona do dziedziców Tworoga, m.in. z rodu de Verdugo, Colonnów i Gastheimbów. W 1818 r. dobra Brynek zostały nabyte przez Bernarda Rosenthala z Wrocławia. Rosenthalowie wznieśli w Brynku w 1829 roku pierwszy pałac. Zaprojektowano go w stylu klasycystycznym. W drugiej połowie XIX wieku gmach przebudowywał Otto von Rosenthal w oparciu o plany architekta, Karla Johanna Lüdeckego. Do pałacu dostawiono wówczas dwa skrzydła i dwie wieże. W 1889 roku zmarł ostatni dziedzic Brynka, Hugo von Rosenthal, pozostawiając małoletnią córkę. Zarząd nad majątkiem przejęli opiekunowie prawni. Wtedy nabyciem pałacu zainteresowała się jedna z najbogatszych rodzin niemieckich – Henckel von Donnersmarck. Sfinalizowano to w 1904 roku, kiedy Brynek kupił hrabia Hugo II z przeznaczeniem na główną siedzibę linii siemianowickiej rodu von Donnersmarcków. Pałac zdawał się nie spełniać oczekiwań hrabiego, gdyż po rozebraniu do fundamentów na jego miejscu wzniesiono nowy. Plany przygotował architekt z Wrocławia, Karl Grosser. Obiekt zbudowano w ciągu jednego, 1905 roku, chociaż prace wykończeniowe trwały do 1908. Pałac zyskał oblicze eklektyczne, z przewagą elementów barokowych. Pałac w Brynku jest budowlą posadowioną na planie podkowy, z dwiema ośmiobocznymi wieżami, na których osadzono cebulaste hełmy. Dach jest mansardowy z lukarnami. Najbardziej zdobiony jest środkowy ryzalit z portykiem przed głównym wejściem. Zachowane zostały efektowne wnętrza pałacowe, m.in. hol główny, jadalnia czy kaplica pałacowa pod wezwaniem św. Franciszka z Asyżu i św. Huberta. W sąsiedztwie pałacu odnajdziemy rozległy park krajobrazowy z ogrodem botanicznym. W pobliżu są także inne zabudowania, jak np. okrągła wieża wodna z budynkiem bramnym, stajnia, wozownia, maneż, budynki mieszkalne - wszystkie wzniesione z cegły klinkierowej. W pałacu znajduje się obecnie internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.

Grupa Lipowskiego Wierchu i Romanki to jeden z najciekawszych fragmentów Beskidu Żywieckiego – szczyty Romanki, Rysianki, Lipowskiego Wierchu czy Boraczego Wierchu wznoszą się tutaj wysoko, nawet powyżej 1350 m n.p.m., stoki gór często prześwitują widokowymi polanami, znakowanych szlaków turystycznych jest mnóstwo, a i schronisk nie brakuje. Wśród tylu atrakcji niepoślednie miejsce zajmuje Hala Lipowska, rozciągająca się na południowych stokach Lipowskiego Wierchu, na wysokości od 1150 do 1290 m n.p.m. Kiedyś była ona intensywnie użytkowana gospodarczo – miejscowi, góralscy pasterze wypasali na niej liczne stada owiec. Przed stu laty zaś odkryli ją dla siebie również wielbiciele turystyki górskiej. W 1931 roku niemieckie stowarzyszenie turystyczne „Beskidenverein” rozpoczęło tutaj budowę własnego, całorocznego schroniska. Pierwszych gości przyjęło ono już w roku następnym. Przez pozostałe lata okresu międzywojennego schronisko na Lipowskiej ostro konkurowało z polskim, na Hali Rysianka. Po II wojnie światowej obiekt przejęło Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, które uruchomiło w nim schronisko już w 1946 roku. Obecnie schronisko na Hali Lipowskiej należy do najpopularniejszych w polskich Karpatach. Hala Lipowska, poza schroniskiem, przyciąga także wspaniałą panoramą: od Pilska, poprzez grań Tatr, po grupę Wielkiej Raczy. Halę udostępniają liczne szlaki turystyczne. Na polanie warto odszukać okazały krzyż, obok którego postawiono niewielką kaplicę. Przy niej stoi głaz upamiętniający wielokrotne pobyty na Lipowskiej Karola Wojtyły, późniejszego papieża Jana Pawła II. W miejscu tym kończy się szlak religijny, tzw. Droga Światła.

Wyniosła kopa Pilska wznosi się wysoko nad pobliskimi dolinami, przewyższając je o 1000 metrów. Nazwa szczytu - według jednej z wersji - pochodzić ma od pijaństw urządzanych tu w minionych wiekach przez zbójników. W górnych partiach masywu, po obydwu stronach granicy utworzono rezerwaty przyrody. Chronią one m.in. górskie lasy świerkowe, stanowiące piętro górnego regla, ponad którymi rozciąga się piętro kosodrzewiny. Występuje tu szereg rzadkich oraz interesujących gatunków roślin. Wśród fauny warto wymienić duże drapieżne ssaki: wilka, rysia oraz pojawiającego się tu niedźwiedzia. Bogaty jest też świat ptaków. Znajdujący się po stronie słowackiej główny wierzchołek w czasach komunistycznych był z polskiej strony niedostępny, a próby wyjścia nań kończyły się często przesłuchaniami w strażnicy „zaprzyjaźnionego kraju demokracji ludowej”, a następnie całą procedurą deportacyjną. Także kilka lat po upadku komunizmu wycieczki przez „zieloną granicę” na szczyt były nielegalne. W drugiej połowie lat 90-tych powstało tutaj turystyczne przejście graniczne, zaś po wejściu obydwu krajów do strefy Schengen przez granicę można wędrować bez przeszkód, korzystając ze szlaków polskich i słowackich. Wspaniała panorama z Pilska obejmuje znaczny obszar Beskidów, a także Tatry oraz kilka wysokich pasm górskich leżących na obszarze Słowacji - m.in. Magurę Orawską, Góry Choczańskie oraz Małą Fatrę. Na głównym szczycie wierni z parafii w słowackiej miejscowości Mutne postawili krzyż, będący miejscem corocznych mszy, w których uczestniczą Polacy i Słowacy. Rejon Pilska dostępny jest kilkoma szlakami turystycznymi. Z polskiej strony wychodzi się na szczyt zazwyczaj z leżącej niedaleko Hali Miziowej z dwoma schroniskami, gdzie dotrzeć można z Korbielowa (2,5 g., szlak żółty) lub przełęczy Glinne (2 g., znaki czerwone Głównego Szlaku Beskidzkiego). Na polski wierzchołek Pilska czyli Górę Trzech Kopców prowadzą z Hali Miziowej dwa szlaki: czarny oraz żółty. Wejście nimi zajmuje ok. 45 min. Bardziej interesujący jest wariant znakowany żółto, prowadzący przez piękne tereny rezerwatu przyrody. Trasa prowadzi także obok krzyża upamiętniającego śmierć kaprala Mariana Basika. Ten młody żołnierz feralnego dnia 1 września 1939 r. patrolując rejon Pilska w wyniku pomyłki zastrzelony został przez swoich. Od Góry Trzech Kopców, po przekroczeniu granicy, na szczyt główny Pilska dochodzimy w kilka minut zielonym szlakiem. Inne trasy wejścia na szczyt wiodą poprowadzonym wzdłuż granicy szlakiem niebieskim. Można nim wejść na górę np. od strony przełęczy Glinne (2,5 g.), docierając na Górę Trzech Kopców, a stąd na szczyt. Wybierając się w masyw Pilska należy pamiętać, iż w czasie załamań pogody - mgły, burzy, czy podczas niskiej temperatury rejon ten należy do niebezpiecznych, szczególnie dla osób nieposiadających doświadczenia w górskich wędrówkach

Hala Miziowa jest dużą polaną, powstałą w czasach, gdy Beskidy rozbrzmiewały turlikaniem tysięcy owiec (turlikać – po góralsku: dzwonić). Nazwę wzięła od jednego z dawnych właścicieli – rodziny o nazwisku Mizia (jest ono zresztą wciąż popularne w Korbielowie, Sopotni Wielkiej czy Jeleśni). Już pierwsi turyści musieli zauważyć, że hala jest doskonałym miejscem do krótkiego lub dłuższego wypoczynku przed ostatecznym „atakiem” na szczyt Pilska. W latach 1927-1930 buduje więc tutaj swoje schronisko prężne Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, Oddział Babiogórski w Żywcu. Obiekt cieszył się opinią najpiękniejszego w tej części Beskidów. Zachwycał widokami z oszklonej werandy. Niestety, spłonął w 1953 roku. W budynkach gospodarczych urządzono schronisko tymczasowe, które przetrwało jednak do... początku XXI wieku. W 2003 roku otwarto nowe schronisko, o charakterze hotelu górskiego. Oferuje ono doskonale wyposażone pokoje (także apartamenty), restaurację, karczmę, salę konferencyjną, wypożyczalnię nart itp. Na hali dyżuruje Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe. Goprowcy mają tutaj dużo pracy, wszak stoki Pilska od lat zaliczają się do najlepszych terenów narciarskich. Ośrodek Narciarski „Pilsko” w Korbielowie dysponuje siecią wyciągów krzesełkowych i orczykowych oraz tras narciarskich, które zadowolą narciarzy początkujących i zaawansowanych. Najwyżej położony orczyk wyciągnie nas z Hali Miziowej na szczyt Pilska. A śniegu nie powinno zabraknąć od listopada do maja! Halę przecina Główny Szlak Beskidzki im. Kazimierza Sosnowskiego. Dotrzemy na nią również znakowanymi szlakami z Korbielowa, Krzyżowej i Sopotni Wielkiej.