Zabytkowy układ urbanistyczny Żor

Miejscowość:
Żory
Odsłuchaj tekst
Dodaj do planera

Żory, na co wskazuje etymologia tej nazwy, stanęły w miejscu, gdzie pierwsi osadnicy uzyskali ziemię pod uprawę poprzez wypalenie miejscowych lasów. Powstała w ten sposób osada rozwinęła się dzięki położeniu na szlaku handlowym, łączącym Kraków ze Śląskiem. W drugiej połowie XIII wieku Żory awansowały do statusu miasta. Decyzję o jego założeniu podjął w 1272 roku, aktywny na tym polu książę opolsko-raciborski, Władysław.

Układ urbanistyczny

Ukształtowany na przełomie XIII i XIV wieku układ urbanistyczny Żor przetrwał do dziś. Gród otoczono murem, który wraz z fosą przypominał wyglądem wrzeciono (długie na 450 m i szerokie na 300). Na obu jego końcach wymurowano bramy: od strony wschodniej krakowską, od strony zachodniej cieszyńską. Pozostałością po rozebranym na początku XIX wieku murze jest biegnąca po owalu ul. Murarska, z nielicznymi parterowymi domkami, reliktami starej zabudowy oraz kapliczką św. Jana Nepomucena, wybudowaną w miejscu drewnianego kościółka Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, który spłonął w 1807 roku. Natomiast w miejscu dawnych bram postawiono ich pomniejszone rekonstrukcje. Fragmenty ceglanych obwarowań odnajdziemy np. pomiędzy kościołem parafialnym a starym cmentarzem.

Rynek

Centrum miasta Żory stanowił i stanowi prostokątny Rynek. Liczne pożary, trawiące miasto, spowodowały, że jego zabudowa pochodzi głównie z XIX i XX wieku. Na środku znajduje się zabytkowa figura św. Jana Nepomucena. Warto zwrócić uwagę na dwie kamienice znajdujące się w południowej pierzei Rynku: obok siebie stoi tam ratusz i skromny dom rodzinny Otto Sterna, laureata Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki. Na północ od placu Rynku wznosi się kościół parafialny pod wezwaniem św. św. Filipa i Jakuba. Wzniesiony w XV wieku, w stylu gotyckim, w następnych stuleciach był wielokrotnie niszczony i odbudowywany.

Wirtualne wycieczki
Wyświetlenia:  236
Lokalizacja:

Żory
Gmina: Żory
Powiat: Żory


Region turystyczny: 
Kraina Górnej Odry
Lokalizacja: 
W mieście, W centrum miasta
Kategoria: 
Dziedzictwo kulturowe

Informacje ogólne:
Rodzaj obiektu:  Zabytkowa zabudowa

Dostępność Całoroczny
Twoja ocena:
Ocena: 4.0 (Oddano 1 głosy)
POI
Informacja turystyczna 
Aktywnie 
Dziedzictwo kulturowe 
Przyroda 
Biuro podróży 
Gastronomia 
Nocleg 
Oferta turystyczna 
Rozrywka 
Wypożyczalnia 
Zdrowie i uroda 
Centra kongresowo wystawiennicze 
Trasa
Trasa
Szlak znakowany
Do startu
Do mety
PDF
Pliki dźwiękowe
Wydarzenia w pobliżu
Rybnik
2025-08-28
12.20 km
Zdrowie w brzuszku-gotujemy z dziećmi. Zapraszamy na warsztaty dla dzieci i rodziców. Łatwe w przygotowaniu, zdrowe i smaczne potrawy dla całej rodziny. Zapraszam rodziców, którzy chcą zdrowo żywić dzieci, ale gubią się w gąszczu informacji. Chcą rozbudzić w swoich dzieciach zainteresowanie kuchnią. Już 24 lipca i 28 sierpnia 2025 roku przygotowywać będziemy granolę z patelni, której później użyjecie do jogurtu z owocami na śniadanie lub pieczonych owoców na podwieczorek.
Rybnik
2025-08-23
12.20 km
Wernisaż wystawy fotograficznej „Panna na włościach” autorstwa Piotra Lota. Zapraszamy w niezwykłą podróż do świata stylu, światła i spojrzenia — do Pałacu Baranowice w Żorach, gdzie zmysł artysty spotkał się z charyzmą modelki. Przed obiektywem stanęła Patrycja Trojanowska — kobieta o magnetyzującym spojrzeniu i aurze, której nie sposób nie zauważyć. Efekt? Kadry pełne opowieści, elegancji i emocji. Autorem fotografii jest Piotr Lot — fotograf z pasji i z zawodu. Od 1981 roku, kiedy zdobył dyplom mistrzowski, nieprzerwanie tworzy i inspiruje.
Rybnik
2025-08-24
12.20 km
Kolejny spacer z Małgorzatą Płoszaj! Koniec sierpnia to czas, gdy ponownie myślimy o szkole. O tej, do której wrócą nasze dzieci, wnuki, czy też sami kiedyś chodziliśmy. Nasza przechadzka będzie więc wiodła szlakiem niektórych rybnickich szkół. Powspominamy te, które były dla nas ważne i które nadal istnieją, ale i te, o których niewielu już pamięta. Na trasie znajdą się m.in. dwa licea, tj. „Hanka” i „Powstańcy”, szkoła handlowa przy ul. Piasta, niektóre technika, szkoła ewangelicka, czy „Urszulanki”. Powspominamy starą szkołę muzyczną oraz niemiecką szkołę mniejszościową.
Jastrzębie-Zdrój
2025-06-27
14.72 km
TOWAROWA LIVE: Koncertowe lato w Łaźni Moszczenica. Zobacz na żywo koncerty artystów polskiej sceny alternatywnej w strefie chillout w cztery wakacyjne piątki.
Pogoda
Katowice
Zakwaterowanie w pobliżu
Żory
0.30 km
Pawłowice
1.27 km
Żory
1.27 km
Gastronomia w pobliżu
Żory
0.13 km
Żory
0.21 km
Żory
0.54 km
Żory
0.56 km